Geen kwaadaardig complot

Weermanipulatie bestaat, in tegenstelling tot chemtrails

14.03.2024, 17:37 (CET)

Een strakblauwe lucht doorkruist met witte vliegtuigstrepen. Het is een vaak gezien fenomeen. De een haalt de schouders op; de ander ziet, onterecht, een complot van de 'elites' om ons te vergiftigen.

Elke dag zouden "de globalisten" grote hoeveelheden chemtrails over de wereld verspreiden. Dat wordt beweerd op Facebook. Volgens de gebruiker zijn chemtrails de witte strepen die soms aan de hemel te zien zijn achter vliegtuigen. Ze zouden vol zitten met "nanodeeltjes aluminium, strontium, barium, polyiamide fibers (sic)." In de video’s bij de post worden deze zogenaamde chemtrails gelijkgesteld aan "weermanipulatie." Is dat terecht? En bestaan chemtrails eigenlijk wel?

Beoordeling

Chemtrails bestaan niet. De witte strepen die vliegtuigen soms in de lucht achterlaten bestaan uit fijne roetdeeltjes van verbrandde vliegtuigbrandstof en bevroren waterdamp. Weermanipulatie, zoals cloud seeding, gebeurt wel echt. Het is een omstreden techniek waarbij chemicaliën in de wolken worden gespoten. Er is geen reden om aan te nemen dat aluminium, strontium en barium daarbij op grote schaal worden gebruikt.

Feiten

De witte strepen die vliegtuigen soms achterlaten in de lucht, zijn condensstrepen. Deze zogenaamde 'contrails' ontstaan wanneer waterdamp en fijne roetdeeltjes van verbrandde vliegtuigbrandstof bevriezen tot ijskristallen. Bij hoge luchtvochtigheid blijven die ijskristallen lang zichtbaar.

Ondanks die wetenschappelijke verklaring, gelooft een grote groep mensen dat de witte strepen in de lucht eigenlijk 'chemtrails' zijn. Volgens deze complottheorie spuiten overheden of rijke elites heimelijk giftige chemicaliën in de lucht, om mensen te vergiftigen.

Er is geen enkel bewijs voor het bestaan van een dergelijk complot. Als er echt een wereldwijd programma zou bestaan om chemtrails te verspreiden, dan zou het moeilijk zijn om dat geheim te houden.

Ook klokkenluider Edward Snowden, die als voormalig medewerker van Amerikaanse inlichtingendiensten CIA en NSA toegang had tot staatsgeheimen, schrijft in zijn biografie dat chemtrails niet bestaan.

Weermanipulatie

De Facebookpost en de video's daarin stellen chemtrails gelijk aan weermodificatie of weermanipulatie. In tegenstelling tot chemtrails, bestaat weermanipulatie wel. Weermanipulatie kan worden gedefinieerd als het opzettelijk of onopzettelijk veranderen van weersomstandigheden door menselijke activiteit.

De bekendste vorm van opzettelijke weermanipulatie is 'cloud seeding.' Cloud seeding wordt door overheden wereldwijd ingezet om regen op te wekken op gewenste momenten, waarmee dat ook op andere momenten kan worden voorkomen.

Om regen op te wekken, moeten kleine waterdruppeltjes die in de lucht hangen groter en zwaarder worden gemaakt, zodat ze vallen. Daarvoor worden er stofdeeltjes in de wolken gespoten, waar waterdeeltjes zich aan hechten en samenklonteren. Doorgaans gebeurt dit met zout, dat water zeer goed aantrekt. Ook worden er andere stoffen, zoals zilverjodide of droogijs (bevroren CO2), gebruikt.

Cloud seeding is omstreden, omdat sommige van de gebruikte chemicaliën giftig kunnen zijn voor mensen, dieren en ander aards leven. Deutsche Presse-Agentur (dpa) publiceerde al vaker factchecks over het verschil tussen weermanipulatie en chemtrails (hier, hier).

Aluminium, strontium, barium

De aanwezigheid van aluminium, strontium en barium in zogenaamde chemtrails is een terugkerend thema in de complottheorie. Deze elementen zijn echter niet aanwezig in de contrails die door sommige mensen worden aangezien voor chemtrails.

Deze elementen worden doorgaans niet in verband gebracht met cloud seeding, maar het is niet met zekerheid te zeggen of ze nooit worden gebruikt in experimenten om het weer te beïnvloeden.

In een internationaal wetenschappelijk onderzoek uit 2016 werd de hypothese van het bestaan van chemtrails onderzocht. Als onderdeel van het onderzoek evalueerden tientallen atmosferische depositie-experts resultaten van grond-, lucht- en sneeuw-monsters met vermeend verhoogde concentraties van aluminium, strontium en barium.

De meerderheid van de experts was van mening dat de resultaten niet verklaard konden worden door het sproeien van chemicaliën in het betreffende gebied. De concentraties werden meestal toegeschreven aan natuurlijke oorzaken – aluminium, strontium en barium komen alle drie van nature voor in de aardkorst – ofwel aan industrie.

(Stand van zaken: 14.03.2024) 

Links

Facebookpost (gearchiveerd met video’s)

CNN over chemtrails (gearchiveerd)

BBC over chemtrails (gearchiveerd)

UCAR SciEd over chemtrails (gearchiveerd)

Berkeley over complottheorie (gearchiveerd)

Harvard over complottheorie  (gearchiveerd)

Over Edward Snowden (gearchiveerd)

Snowden over chemtrails (gearchiveerd)

Over weermanipulatie (gearchiveerd)

Volkskrant over cloud seeding (gearchiveerd)

Earth.org over cloud seeding (gearchiveerd)

Factchecks dpa I & II

BBC over complottheorie (gearchiveerd)

Onderzoek Al, Sr, Ba (gearchiveerd)

Over dpa-factchecks

Deze factcheck is geschreven in het kader van het Third Party Fact Checking-programma van Facebook/Meta. Meer informatie over dit initiatief vindt u hier.

Uitleg van Facebook/Meta over de omgang met accounts die onjuiste informatie verspreiden, vindt u hier.

Inhoudelijke aan- of opmerkingen kan u sturen naar factcheck-netherlands@dpa.com met een link naar de desbetreffende Facebookpost. Gelieve hiervoor de juiste sjablonen te gebruiken. Richtlijnen voor bezwaren vindt u hier.