Neplijst

Rutte komt niet voor in Epsteindocumenten

01.02.2024, 11:03 (CET)

De passagierslijsten van het vliegtuig van Jeffrey Epstein zijn zo notoir dat wiens naam erop voorkomt, online al veroordeeld lijkt. Niet alle rondgaande lijsten zijn echter authentiek.

De documenten rond Jeffrey Epstein, die openbaar werd gemaakt op bevel van een Amerikaanse rechter, bevatten een aantal grote namen. Nu zou blijken dat ook demissionair minister-president Mark Rutte erin voorkomt. Althans dat wordt op sociale media beweerd. Wat dit zegt over het gedrag van Rutte wordt ook expliciet gemaakt. Maar is de lijst waarop dit gerucht gebaseerd wel deel van de officiële documenten?

Beoordeling 

Mark Rutte komt in geen enkel van de aan Epstein gelinkte documenten voor. Er is dan ook geen enkele reden om aan te nemen dat hij iets met Epstein te maken heeft. Niet alle namen die voorkomen in de Epsteindocumenten worden beschuldigd van misbruik of waren daarvan op de hoogte. De lijst met de (fout geschreven) naam van Rutte, die nu online de ronde doet, is gerecycleerd van een andere complottheorie.

Feiten

Dat de lijst op sociale media geen officieel rechtbankdocument is, blijkt meteen al uit het feit dat de naam van Rutte fout geschreven is. In de lijst staat "Rurre" geschreven. Hij wordt ook aangeduid als "Prime Minister of Netherlands", waar het in goed Engels the Netherlands moet zijn.

De naam van Mark Rutte komt ook niet voor in de documenten die in januari openbaar gemaakt zijn of in al eerder gekende documenten. De posts op sociale media vermelden ook geen enkele bron voor de bewering dat Rutte ooit contact met Epstein zou hebben gehad. Er is dan ook geen reden om aan te nemen dat hij iets met Jeffrey Epstein had te maken.

Andere complotlijst

In de Instagrampost is zichtbaar dat achter de meeste namen in het lijstje staat dat ze gearresteerd en geëxecuteerd zijn. Dat lijkt onwaarschijnlijk, aangezien Rutte nog steeds een goedgevulde agenda met openbare verplichtingen heeft en bijvoorbeeld op 31 januari nog een toespraak hield.

Het gedeelde screenshot is afkomstig van TikTok, waar het terug te vinden is door te zoeken op het overschrift in beeld. Zo komen video's met die lijst boven, die eigenlijk over de overleden acteur Matthew Perry's aanwezigheid op die lijst gaan. Dat Perry niet echt op die lijst stond, toonde USA Today al aan. 

In het begin van deze TikTokvideo's is te zien dat de lijst van "Amg-news" afkomstig is. Dit blijkt een website vol complottheorieën te zijn, waar de lijst inderdaad terug te vinden is. Deze lijst is echter een QAnon-fantasie, en zou namen bevatten van hooggeplaatsten die stiekem zouden gearresteerd en geëxecuteerd zijn door het Amerikaanse leger. Over dit soort claims schreef dpa in het verleden al vaker factchecks.

Belangrijker voor het onderwerp van deze check is echter dat het artikel bij de lijst helemaal niet verwijst naar de lijst als een 'Epsteinlijst'. Epstein zelf wordt wel vermeld op de lijst, maar de lijst zelf gaat dus helemaal niet over wie met hem in contact kwam.

Rechtbankdocumenten

Sinds de zaak Epstein aan het rollen gebracht werd, doen hardnekkige verhalen de ronde over goed beschermde pedofilienetwerken waarvan hooggeplaatste figuren uit vooral de politieke en financiële wereld en televisie, film- en rocksterren deel zouden uitmaken. Epsteins zelfdoding in zijn New Yorkse cel in 2019 zwengelde die complottheorieën verder aan.

Een nieuwe golf van speculaties kwam op gang toen een rechtbank in de VS in januari 2024 nieuwe documenten openbaar maakte. Dat gebeurde naar aanleiding van een rechtszaak die Virginia Giuffre, één van de slachtoffers van Epstein, aanspande tegen Ghislaine Maxwell, de partner en handlanger van Epstein.

Op sociale media werd druk gespeculeerd welke namen in de documenten stonden en wie er mogelijk medeplichtig was. Daarbij doken verschillende lijsten op met prominente namen op, die nep bleken te zijn

In de officiële documenten staan wel de namen van onder andere Bill Clinton, Donald Trump, Al Gore, Leonardo DiCaprio en Stephen Hawking, naast vele andere beroemdheden. Dat hun namen in de gerechtelijke documenten opduiken, betekent echter niet dat ze betrokken waren bij eventueel misbruik of hiervan op de hoogte waren of op het eiland van Epstein waren. Er zijn vooralsnog ook geen beschuldigingen tegen de hierboven vermelde mensen geuit.

(Stand van zaken: 31.01.2024)

Links

Facebookbericht (gearchiveerd)

Bericht op X (gearchiveerd)

Gerechtelijke documenten (gearchiveerd)

Instagrampost (gearchiveerd)

PM meeting with Prime Minister Rutte of the Netherlands (gearchiveerd)

Artikel Business Insider I & II (gearchiveerd hier en hier)

Agenda en X-post Mark Rutte (gearchiveerd hier en hier)

TikTokvideo I & II (gearchiveerd hier en hier)

Factcheck USA Today I & II (gearchiveerd hier en hier)

Artikel Amg-news (gearchiveerd)

Over QAnon (gearchiveerd)

Factchecks dpa I, II, III, IV & V

Artikels BBC en RTL nieuws (gearchiveerd hier en hier)

Over dpa-factchecks

Deze factcheck is geschreven in het kader van het Third Party Fact Checking-programma van Facebook/Meta. Meer informatie over dit initiatief vindt u hier.

Uitleg van Facebook/Meta over de omgang met accounts die onjuiste informatie verspreiden, vindt u hier.

Inhoudelijke aan- of opmerkingen kan u sturen naar factcheck-netherlands@dpa.com met een link naar de desbetreffende Facebookpost. Gelieve hiervoor de juiste sjablonen te gebruiken. Richtlijnen voor bezwaren vindt u hier.