Nog geen apocalyps

Chileens meer kleurt rood door microalgen

14.12.2023, 18:17 (CET)

De Nijl die in bloed verandert: het is voor sommigen een voorteken dat het einde der tijden is aangebroken. Maar liggen die heuvels daar wel in de Nijldelta? Of misschien toch in de Andes?

"De Nijl kleurt rood," beweert een Facebookgebruiker, die een foto deelt waarop inderdaad een rode rivier te zien lijkt. Het zou gebeurd zijn op 16 november 2023. Is dit een teken van het naderende einde der tijden? Facebookgebruikers uit andere landen (hier en hier) plaatsen video’s van hetzelfde rode water, waarbij ze verwijzen naar de Bijbelse Apocalyps, waarbij water in bloed verandert. Maar tonen deze beelden eigenlijk wel de Nijl?

Beoordeling

Nee, de beelden tonen de Laguna Roja, een meer in Chili dat rood kleurt door natuurlijke oorzaken, waarschijnlijk door sedimenten en microalgen. Er zijn geen aanwijzingen dat de Nijl in Egypte onlangs nog rood kleurde.

Feiten

Op basis van de afbeelding in de Facebookpost is moeilijk te zeggen of hier de rivier de Nijl in Egypte te zien is, of een ander waterlichaam. Op Facebook blijken echter ook filmpjes (hier en hier) te circuleren, waarvan gebruikers zeggen dat die een rood verkleurde Nijl tonen. De afbeelding in de Nederlandse Facebookpost lijkt een screenshot uit een van die filmpjes, of is in ieder geval op dezelfde plek gemaakt. Dit filmpje toont na 15 seconden precies dezelfde heuvels op de achtergrond.

Een reverse image search met een screenshot uit een van de filmpjes, leidt tot veel resultaten. Deze blog, deze pagina op Tripadvisor en deze website voor toeristen tonen foto’s waarop hetzelfde meer, omgeven door dezelfde heuvels, te zien is. Al deze pagina’s tonen de zogenaamde Laguna Roja, een meer in Chili, beroemd om zijn rode kleur.

Wie dit meer in het noorden van Chili opzoekt op Google Maps kan met de street view optie zelf in het meer gaan staan. Diegene kan dan 360 graden in het rond kijken en zich ervan vergewissen dat hier alle heuvels te zien zijn, die volgens de Facebookposts langs de Nijl in Egypte staan.

Een lokale gids en een zeebioloog die onderzoek deed bij het meer bevestigden tegenover persbureau AP dat de beelden inderdaad Laguna Roja tonen.

Het einde der tijden

Dat de beelden van het rode water zich zo snel over sociale media verspreiden, komt door de grote symbolische betekenis die men eraan kan hechten, wellicht ook in relatie met het huidige conflict in Israël en de Palestijnse gebieden, niet ver van Egypte.

Deze Facebookpost refereert aan het Bijbelboek Apocalyps, ofwel de Openbaring van Johannes. In Openbaring 16:3 en 16:4 staat geschreven: "En de tweede engel goot zijn schaal uit in de zee, en die werd bloed, als van een dode. En elk levend wezen in de zee stierf. En de derde engel goot zijn schaal uit in de rivieren en de waterbronnen, en het water werd bloed." In dit citaat wordt de Nijl echter niet expliciet genoemd.

In het Oudtestamentische boek Exodus gaat het wel over de Nijl. Wanneer de farao de Israëlieten niet toestaat om Egypte te verlaten, wordt Egypte getroffen door tien plagen. Exodus 7:20 vertelt over de eerste plaag: "Mozes en Aäron deden alles wat de Heer gezegd had. Aäron sloeg met zijn stok op het water van de Nijl, en het water veranderde in bloed. De farao en zijn dienaren zagen wat er gebeurde."

Rood water

Toch wijst niets erop dat de Nijl ook in het recente verleden nog in bloed is veranderd. Op deze satellietbeelden van vandaag, 14 december, is te zien dat de Nijl nog altijd de kleur heeft van een gewone rivier met water. Ook op 24 november, een paar dagen nadat de Nijl volgens de Facebookgebruiker van kleur verschoot, was de Nijl niet rood.

Ook de Laguna Roja bevat overigens geen bloed, maar water. Volgens deze website voor toeristen van de Chileense regering wordt de rode kleur van het water veroorzaakt door "de aanwezigheid van sedimenten en de Chlamynodephris microalgen."

Mogelijk moet de oorsprong van de Bijbeltekst ook in die richting worden gezocht. Archeologen vermoeden namelijk dat de tien plagen uit de Bijbel verwijzingen zijn naar natuurrampen die in drieduizend jaar geleden daadwerkelijk plaatsvonden in Egypte. Toen de Nijl door klimaatverandering uitdroogde, ontstonden er giftige algen die het resterende water rood kleurden.

(Stand van zaken: 14.12.2023)

Links

Facebookpost (gearchiveerd)

Facebookpost met video I (gearchiveerd, video gearchiveerd)

Facebookpost met video II (gearchiveerd, video gearchiveerd)

Reverse image search (gearchiveerd)

Blog Laguna Roja (gearchiveerd)

Tripadvisor Laguna Roja (gearchiveerd)

Go Chile Laguna Roja (gearchiveerd)

Google Maps Laguna Roja (gearchiveerd)

Maps: 360 graden Laguna Roja (gearchiveerd)

Factcheck AP (gearchiveerd)

Openbaring 16 (gearchiveerd)

Exodus 7 (gearchiveerd)

Satellietbeelden Nijl 14 december (gearchiveerd)

Satellietbeelden Nijl 24 november (gearchiveerd)

Chileense toeristensite (gearchiveerd)

Historiek over rode Nijl (gearchiveerd)

Over dpa-factchecks

Deze factcheck is geschreven in het kader van het Third Party Fact Checking-programma van Facebook/Meta. Meer informatie over dit initiatief vindt u hier.

Uitleg van Facebook/Meta over de omgang met accounts die onjuiste informatie verspreiden, vindt u hier.

Inhoudelijke aan- of opmerkingen kan u sturen naar factcheck-netherlands@dpa.com met een link naar de desbetreffende Facebookpost. Gelieve hiervoor de juiste sjablonen te gebruiken. Richtlijnen voor bezwaren vindt u hier.