Ongegronde aantijgingen

Fotocollage is geen bewijs voor 'Pallywood'

07.11.2023, 15:15 (CET)

Lichten, camera, actie? De choquerende beelden uit Gaza zouden allemaal in scène worden gezet, zo klinkt het regelmatig op sociale media. Een collage die dat moet aantonen, is alvast geen bewijs.

De beelden van de verwoesting en het leed uit de Gazastrook blijven online alom aanwezig. De waarachtigheid van die beelden wordt eveneens in twijfel getrokken: het zouden crisisacteurs zijn. Zo ook een collage van negen foto's van wat dezelfde man zou moeten zijn. Een gewonde patiënt, een bloeddonor, een pleegvader, zelfs een lijk dat op zijn telefoon zit. Het zou een voorbeeld van 'Pallywood' zijn, de theorie dat de beelden uit Gaza in scène zijn gezet om sympathie op te wekken. Is dat wat hier te zien is?

Beoordeling

De meeste foto's zijn van een Palestijnse zanger en influencer uit Gaza. Er is geen indicatie dat de man een 'crisisacteur' is. Een andere foto komt uit Thailand en toont een kind in Halloweenkostuum, nog een andere toont een gewonde tiener uit de Westelijke Jordaanoever in augustus 2023.

Feiten

De portmanteau van Palestina en Hollywood, Pallywood, circuleert vlot op sociale media. De vaak schrijnende beelden vanuit Gaza zouden volgens die theorie allemaal in scène zijn gezet om internationaal sympathie op te wekken voor hun zaak. Het zou in de werkelijkheid allemaal zo erg niet zijn, zo klinkt het. Het meerendeel van de negen foto's uit de collage toont wel degelijk een man afkomstig uit de Gazastrook, maar twee foto's hebben helemaal geen link met het huidige conflict daar.

Tiener op de Westelijke Jordaanoever

De foto van de jongeman in het ziekenhuisbed met het opschrift 'veerkrachtige patiënt' is afkomstig van een TikTok van augustus dit jaar. Het onderschrift en de hashtags verwijzen naar een vluchtelingenkamp in de Westelijke Jordaanoever.

Met die informatie is de correcte context te achterhalen. Eind juli waren er gevechten tussen het Israëlische leger en Palestijnse militanten in het vluchtelingenkampe van Nur Shams op de Westelijke Jordaanoever na een raid door het leger. Daarbij geraakten dertien Palestijnen gewond.

De tiener in de video is de zestienjarige Mohammed Zendiq uit dat vluchtelingenkamp wiens been moest geamputeerd worden na dat incident met het Israëlisch leger, zo blijkt uit een rapport van een pro-Palestijnse organisatie. Zijn foto wordt ook gebruikt in het rapport. Op het zelfde TikTokaccount werden ook verschillende verdere video's gedeeld van zijn vooruitgang in het ziekenhuis.

Halloween in Thailand

De foto in het midden van het 'gereanimeerd lijk' met telefoon op schoot heeft geen enkele link met Gaza of het conflict tussen Hamas en Israël, zoals dpa al aantoonde in een factcheck. Wat is er wel te zien? Een Thais kind dat deelnam aan een Halloweenwedstrijd in 2022. Dezelfde foto werd ook gedeeld op het Facebookprofiel van de vermoedelijke moeder van het kind.

Influencer in Gaza

De andere foto's tonen Saleh Aljafarawi, een Palestijnse zanger en influencer met 2,7 miljoen volgers op Instagram. Hij deelt op zijn sociale mediaplatformen de laatste weken video's over de situatie in Gaza. Zo is de foto in de linkerbovenhoek afkomstig uit deze Instagramvideo van 7 juli. De foto rechtsonder is dan weer een screenshot van een recentere video, van 7 oktober. Aljafarawi is zeer actief op sociale media over de huidige situatie in Gaza, maar er is geen indicatie dat de beelden niet echt zijn.

(Stand van zaken: 07.11.2023)

Links

Facebookpost (gearchiveerd)

Logically over 'Pallywood' (gearchiveerd)

TikTok 18.08.2023 (gearchiveerd, gearchiveerde video) en TikTokaccount (gearchiveerd)

Artikel Times of Israel over gevechten in Nur Shams (gearchiveerd)

Rapport ISM over tiener met geamputeerd been (gearchiveerd)

Dpa-factcheck over de Thaise kinderen met Halloween

Foto's van Thaise kinderen met Halloween op Facebook (gearchiveerd)

Instagram Saleh Aljafarawi (gearchiveerd)

Instagramvideo I en II (I gearchiveerd, gearchiveerde video en II gearchiveerd)

Over dpa-factchecks

Deze factcheck is geschreven in het kader van het Third Party Fact Checking-programma van Facebook/Meta. Meer informatie over dit initiatief vindt u hier.

Uitleg van Facebook/Meta over de omgang met accounts die onjuiste informatie verspreiden, vindt u hier.

Inhoudelijke aan- of opmerkingen kan u sturen naar factcheck-netherlands@dpa.com met een link naar de desbetreffende Facebookpost. Gelieve hiervoor de juiste sjablonen te gebruiken. Richtlijnen voor bezwaren vindt u hier.