Ziekenhuis Gaza was toevluchtsoord, mensen verbleven buiten

Let op: de links in dit artikel kunnen schokkende beelden bevatten.

"Welk ziekenhuis in Gaza?", wordt op sociale media gevraagd. Op gedeelde beelden zou te zien zijn dat alleen een parkeerplaats met geparkeerde auto's werd geraakt door een vermoedelijke raket. "Zo word Het Volk een oorlogsverhaal voor gehouden wat van GEEN kanten klopt" (sic), is in de berichten te lezen. Wat is er bekend over de explosie en de schade bij het al-Ahli Arab ziekenhuis in Gaza-Stad op 17 oktober?

Beoordeling

De parkeerplaats is onderdeel van een ziekenhuiscomplex. Niet alleen de parkeerplaats, maar ook omliggende gebouwen en overkappingen werden beschadigd door een explosie in de avond van 17 oktober. Buiten de gebouwen, op grasvelden bij de parkeerplaats, verbleven gevluchte mensen. Ook een inslag op de parkeerplaats kon daardoor menselijk leed en slachtoffers veroorzaken.

Feiten

Op de avond van 17 oktober was er een inslag, gevolgd door brand, op het terrein van het al-Ahli Arab ziekenhuis in Gaza-Stad, ook wel Baptist ziekenhuis genoemd. De video die online wordt gedeeld, toont inderdaad schade na deze inslag. De vorm van de parkeerplaats, de stukken groen en de gebouwen komen overeen met de satellietbeelden op Google Maps.

Een foto van persbureau Reuters, gedeeld door onder meer de NOS, toont de krater die door de inslag werd veroorzaakt. Op deze foto is al beter te zien dat niet alleen de parkeerplaats het moest ontgelden. Ook het afdak op de achtergrond heeft schade.

Schuilplaats

De sociale mediaberichten impliceren dat omdat de parkeerplaats in de video niet bezaaid ligt met lijken, deze er niet zijn. Dat is niet waar. Dodelijke slachtoffers werden na de explosie naar een ziekenhuis in de buurt gebracht, toont deze foto (pas op: schokkend) van dpa.

Vele Gazanen moeten hun woning verlaten door de dagelijkse luchtaanvallen op de Gazastrook en de oproep van het Israëlische leger aan burgers om naar het zuiden van het afgesloten gebied te vertrekken. Mensen zoeken onderdak bij ziekenhuizen en scholen, in de gangen maar ook buiten. Zij hopen dat deze gebouwen minder snel gebombardeerd worden, omdat ze zijn beschermd onder het humanitair recht.

Ook bij het al-Ahli Arab ziekenhuis zochten mensen een schuilplaats, vertelden artsen aan Reuters. De Wereldgezondheidsorganisatie bevestigde dit. Mensen in de wijk rondom het ziekenhuis werden op de dag van de inslag nog door het Israëlische leger gewaarschuwd te vertrekken, waardoor het aantal bewoners dat zich bij het ziekenhuis verzamelde die dag was gegroeid.

Een video op Instagram, gepubliceerd op 17 oktober om 01:19 uur lokale tijd, laat zien dat er buiten het ziekenhuis mensen verbleven. In de eerste drie seconden is te zien dat er mensen met hun spullen op het grasveld achter het hek zitten. Volgens de beschrijving bij de video werd deze op 16 oktober gefilmd bij het al-Ahli Arab ziekenhuis.

Dezelfde speeltuin is op deze en deze foto in de achtergrond te zien ná de inslag. Op hetzelfde grasveld als in de Instagramvideo liggen overal spullen. Ook op een ander grasveld dat grenst aan de parkeerplaats zijn matrassen, dekens en tassen te zien. Hier verbleven mensen op het moment van de explosie, vlak bij de plek van inslag. Dodelijke slachtoffers zijn dus absoluut mogelijk, ook als de explosie buiten plaatsvond.

Schade aan gebouwen

De inslag veroorzaakte een explosie die niet alleen zorgde voor schade aan de parkeerplaats, maar ook aan omliggende gebouwen. Geen van de gebouwen werd volledig verwoest. De St. Philipkapel bij het terrein liep schade op aan de ramen. Ook van een ander gebouw in het complex is te zien hoe de ramen zijn gesneuveld. Het glas ligt nog verspreid over de grond en is nog niet weggeveegd, wat een indicatie is dat het schade van de meest recente inslag is.

Het is echter niet volledig te verifiëren welke schade van 17 oktober is en welke van eerdere aanvallen. Het ziekenhuis werd ook op 14 oktober geraakt; dat meldde de Anglicaanse Gemeenschap, een wereldwijde christelijke gemeenschap die eigenaar is van het al-Ahli Arab ziekenhuis. De twee bovenste verdiepingen van het diagnostisch centrum raakten toen zwaar beschadigd.

Wat weten we over de situatie?

Kort na de inslag bij het ziekenhuis werd op verschillende plekken gesproken van een (vermeende) Israëlische luchtaanval. Met zulke aanvallen richtte Israël tenslotte al meer schade aan in Gaza, laat data zien. Later moesten verschillende media hun bewoording bijstellen.

In de uren na de aanval beschuldigde Hamas, dat de Gazastrook controleert, Israël van de aanval. Israël sprak van een "mislukte raketlancering" van de groepering Islamitische Jihad. Deze groepering heeft dat op zijn beurt weer ontkend.

Ook over het aantal doden bestaat onduidelijkheid. Het door Hamas bestuurde Palestijnse ministerie van Volksgezondheid in Gaza sprak na de aanval van "zeker 471 doden". Een andere schatting spreekt van "eerder aan de lagere kant van een spectrum tussen de 100 en 300 doden".

Omdat alle grenzen met Gaza zijn gesloten en elektriciteit en brandstof steeds zeldzamer wordt, is de informatie over wat er gannde is binnen de Gazastrook beperkt. Het precieze aantal slachtoffers is daarom momenteel niet onafhankelijk te verifiëren.

De explosie bij het ziekenhuis is in de dagen erna door meerdere onderzoeksjournalisten geanalyseerd, bijvoorbeeld door Bellingcat, de BBC en AP. De relatief kleine krater lijkt niet overeen te komen met de zwaardere explosieven die door Israël gebruikt zouden worden. AP analyseerde meerdere video's en schrijft dat het meest waarschijnlijke is dat de explosie werd veroorzaakt door een raket die uit de Gazastrook zelf kwam. Een sluitende conclusie blijft echter lastig te trekken.

(Stand van zaken: 23.10.2023)