FDA wil producent optie geven om zoutvervanger te gebruiken

Is de FDA, de Amerikaanse federale instantie voor de kwaliteit van voedsel en medicijnen, van plan om zout te verbannen en te vervangen door zoutalternatieven? Die bewering gaat rond in berichten online. Het zou ook niet zomaar om zoutvervangers gaan, maar varianten die zijn "geproduceerd door Bill Gates" en "doorspekt met mRNA-chemicaliën". Het gerucht blijkt een combinatie van verzinsels en verkeerde interpretatie en moet dus met een korreltje zout genomen worden.

Beoordeling

De FDA wil zout niet volledig gaan vervangen door alternatieven. Dit gaat over een voorstel van het agentschap om een regel voor voedselstandaarden aan te passen. De FDA wil het gebruik van een zoutvervanger gaan toestaan voor specifieke voedselgroepen. Dit betekent dus niet dat vervangen van zout verplicht wordt, de fabrikanten krijgen alleen de mogelijkheid om het te doen. In het voorstel wordt nergens gesproken over mRNA of Bill Gates.

Feiten

De Facebookberichten baseren zich op een artikel van de website Frontnieuws, en dat is weer een kopie van het Engelstalige artikel van The People’s Voice. Zowel Frontnieuws als The People’s Voice zijn in het verleden vaker verspreiders van desinformatie geweest (bijvoorbeeld hier en hier).

De twee websites laten de term 'mRNA' vallen in de kop en de introductie, maar daarna wordt het nooit verder in de tekst behandeld. Het lijkt vooral te zijn gebruikt om mensen naar het artikel te lokken.

Het voorstel van de FDA waar naar wordt verwezenm is terug te vinden in het Amerikaans federaal register. Ook hierin wordt nergens gesproken over mRNA of over Bill Gates.

Uit het voorstel blijkt dat de FDA een aanpassing aan een regel wil doorvoeren. Het agentschap werkt met zogenaamde identiteitsstandaarden, of Standards of Identity (SOI). Hierin staat gedetailleerd beschreven wat een voedingsmiddel moet bevatten en wat optionele ingrediënten zijn. Zulke ingrediëntenlijsten bestaan bijvoorbeeld voor melk, groente en fruit in blik, pasta en dressings.

In de SOI’s waarin zout nu als verplicht of optioneel ingrediënt genoemd staat, wil de FDA voortaan opnemen dat de fabrikant ook toestemming heeft om een zoutvervanger te gebruiken. Die vervanger wordt dus niet verplicht, fabrikanten krijgen alleen de keuze.

De FDA wil zo bijdragen aan het verlagen van het natriumgehalte in voedsel. De meeste mensen in de Verenigde Staten consumeren te veel natrium (in het Engels sodium), aldus de FDA. Dit kan hoge bloeddruk tot gevolg hebben, een belangrijke oorzaak van hart- en vaatziekten.

Het overgrote deel van het geconsumeerde natrium krijgen mensen binnen via voorverpakt voedsel en niet via zout dat zelf wordt toegevoegd bij het koken. Door in de SOI’s een aanpassing te maken en het gebruik van een zoutvervanger toe te staan, kan de natriuminname worden verminderd. Het voorstel geldt dus ook alleen voor zout als toevoeging in producten, niet voor het tafel- of zeezout dat je zelf op je ei besluit te strooien.

Een aantal organisaties die opkomen voor nierpatiënten hebben aan de bel getrokken over de voorgestelde aanpassing van de FDA. Daar refereert Frontnieuws ook aan. In een reactie op het FDA-voorstel stellen de organisaties dat het gebruik van zoutvervangers een probleem kan zijn voor nierpatiënten. In de alternatieven zit namelijk kalium en die stof kunnen nierpatiënten minder goed verdragen. Als er opeens in allerlei voedingsmiddelen kalium zit in plaats van natrium, kan de voedselkeuze van deze groep dus worden ingeperkt.

Zout en zoutvervangers

De scheikundige naam voor keukenzout is natriumchloride. Het bestaat uit de chemische elementen natrium en chloride.

Natrium is belangrijk voor het regelen van de vochtbalans in het lichaam en de werking van spier- en zenuwcellen. De belangrijkste natriumbron voor mensen is zout. Het volledig verbannen van zout uit het dieet zou dus tot gezondheidsklachten kunnen leiden. Tachtig procent van de Nederlandse bevolking krijgt volgens het Voedingscentrum echter meer zout binnen dan de maximale aanbevolen hoeveelheid. Dat is momenteel dus een groter aandachtspunt dan het binnenkrijgen van te weinig natrium. Te hoge natriuminname kan, zoals hierboven ook benoemd, zorgen voor een verhoogde bloeddruk.

Er is zout op de markt met minder natrium. Dat wordt dan gedeeltelijk of soms volledig vervangen door kalium. Onderzoek wijst uit dat het gebruiken van deze zoutvervangers de kans op hartaandoeningen en beroertes kan doen afnemen.

Zoutvervangers en Bill Gates

In de berichten wordt gesproken over twee specifieke 'nepzoutbedrijven' die gefinancierd zouden worden door Bill Gates: Nu-Salt en Morton's. In beide gevallen is het vaag over welk bedrijf het gaat.

Er is geen zoutbedrijf met de naam Morton's. Wat er het meest op lijkt is Morton Salt. Het bedrijf produceert allerlei soorten regulier zout, maar ook een type met verlaagde hoeveelheid natrium en een soort die volledig natriumvrij is. Morton Salt is in 2020 overgenomen door The Kissner Group, maar er is geen link met financiering van Bill Gates te vinden.

Er is een bedrijf dat Nu-Salt heet en een zoutvervanger verkoopt, maar daar is geen link te vinden met Bill Gates. De berichten lijken te doelen op Nu-Tek Salt. De hoofdinvesteerder in dit bedrijf is Khosla Ventures. Gates is een gelimiteerd partner in dat bedrijf, wat betekent dat hij geen inhoudelijke controle heeft over hoe het bedrijf wordt gerund. Hij is dus zeer indirect betrokken bij Nu-Tek, wat inderdaad een zoutvervanger produceert. Gates heeft ook geen direct aantoonbare link met het voorstel van de FDA.

(Stand van zaken: 20.09.2023)