Gemanipuleerde beelden

Explosie Dagestan in 2014 zou te wijten zijn aan gaslek

05.09.2023, 11:55 (CEST)

De verwoestende bosbranden deze zomer doen de geruchtenmolen online op hol slaan. Complotdenkers wijzen naar geheime wapens als oorzaak van de branden, alleen rammelt het bewijsmateriaal.

Eén rode straal vanuit de lucht en meteen erna een krachtige explosie; een video die momenteel de ronde doet online lijkt de verwoestende kracht van directe energiewapens aan te tonen. Is hier een experimentele aanval met een geheim superwapen op camera vastgelegd of zit het toch anders? 

Beoordeling

De beelden tonen volgens Russische media een gasexplosie in Dagestan in 2014. Een video van betere kwaliteit lijkt dat te bevestigen. Op de originele beelden is van een rode laserstraal geen sprake. 

Feiten

Met behulp van een reverse image search ontdekt Deutsche Presse-Agentur (dpa) dat de beelden ook gebruikt worden in een artikel van Daily Mail uit 2014. De video in het artikel speelt niet meer, maar het eerste frame is nog zichtbaar en laat zien dat het om dezelfde video gaat als degene die momenteel op Facebook gedeeld wordt.

Volgens het artikel toont de video een explosie in een tankstation in Makhachkala, de hoodstad van de autonome republiek Dagestan in Rusland. De explosie zou volgens Daily Mail zo intens zijn omdat achter het tankstation een vuurwerkfabriek ligt, waar de vlammen snel naartoe verspreidden. 

Met die informatie vindt dpa de video op Youtube terug, gepost in 2014 door de Dagestaanse afdeling van het Russische staatspersbureau RIA. Deze versie is van veel hogere kwaliteit en duurt veel langer. De hoge kwaliteit staat toe om te verifiëren dat de locatie van deze video daadwerkelijk Makhachkala is. Hoewel het een beeld van enkele jaren later is, zijn de kenmerkende rode en blauwe daken goed te herkennen op Street View

De explosie die ook gedeeld wordt op Facebook is in de Youtubevideo te zien vanaf 1:14. Wat valt er op? De rode laserstraal is nergens te bekennen; deze is dus achteraf toegevoegd. Wel is voor de explosie gasvorming te zien bij de rechtse van de drie pompen en achter de witte muur, een detail dat door de slechte kwaliteit niet te zien is op de Facebookversie.

Op de website van RIA Dagestan is ook een artikel te vinden over de ramp. Door de vroege gasontwikkeling konden veel mensen de locatie ontvluchten en raakten maar vier mensen gewond. De oorzaak is volgens het artikel bij een gasexplosie te zoeken. Of dit ook daadwerkelijk de oorzaak was, is niet met honderd procent zekerheid te zeggen. In ieder geval lag de oorzaak niet bij een rode laser die later aan de beelden werd toegevoegd. 

Directe energiewapens

Dat deze claim nu opduikt is geen toeval; naar aanleiding van de verwoestende bosbranden in Hawaï stonden sociale media vol met foute claims over laser- en energiewapens die verantwoordelijk zouden zijn voor de branden, vaak begeleid door beelden uit een totaal andere context

Hoewel de legers van verschillende landen zich bezighouden met de ontwikkeling van energiewapens, lijken deze zich nog in een ontwikkelingsfase te bevinden. Claims dat dit soort wapens al gebruikt zouden zijn, bijvoorbeeld in Hawaï, zijn nergens op gebaseerd en al herhaaldelijk ontkracht

(Stand van zaken: 04.09.2023)

Links

Gearchiveerde video

Facebookbericht (gearchiveerd)

Reverse Image Search (gearchiveerd)

Artikel Daily Mail (gearchiveerd)

Makhachkala (gearchiveerd)

Youtubevideo (gearchiveerd)

Locatie op Google Maps en Street View (gearchiveerd hier en hier)

Artikel RIA Dagestan (gearchiveerd)

Factchecks dpa I, II, III & IV

Artikel BBC (gearchiveerd)

Over dpa-factchecks

Deze factcheck is geschreven in het kader van het Third Party Fact Checking-programma van Facebook/Meta. Meer informatie over dit initiatief vindt u hier.

Uitleg van Facebook/Meta over de omgang met accounts die onjuiste informatie verspreiden, vindt u hier.

Inhoudelijke aan- of opmerkingen kan u sturen naar factcheck-netherlands@dpa.com met een link naar de desbetreffende Facebookpost. Gelieve hiervoor de juiste sjablonen te gebruiken. Richtlijnen voor bezwaren vindt u hier.