Beelden uit 2018 hebben niets te maken met bosbranden Hawaï

De branden in Hawaï, die begin augustus plaatsvonden, blijven de gemoederen bezighouden. Een tragedie van die omvang moet wel een schuldige hebben voor sommigen. Zo zou de brand veroorzaakt zijn door een laser, afgevuurd door een militair vliegtuig. Het beeldmateriaal dat als bewijs moet dienen, is echter verre van overtuigend.

Beoordeling

De foto's tonen een lancering van SpaceX in Californië en een gecontroleerde olieverbranding in Michigan, en hebben dan ook niets met de branden op Hawaï te maken. Er is geen enkele reden om aan te nemen dat de branden door een laserwapen zouden zijn veroorzaakt. 

Feiten

De twee foto's waarop de laser in actie te zien zou zijn, tonen niet hoe een laser inslaat op Maui, zoals in het opschrift op de foto's staat. Een Reverse Image Search leert dat de beelden veel ouder zijn. 

De eerste Facebookfoto werd al in mei 2018 op X, het voormalige Twitter, geplaatst. In plaats van dat het toont hoe iets inslaat op de aarde, toont het een vertrek van de aarde; de lancering van een raket van SpaceX. Dit gebeurde vanaf Vandenberg Air Force Base in Californië, niet in Hawaï.

Deze foto werd overigens ook al in februari 2023 ten onrechte gedeeld om de indruk te wekken dat de aardbevingen in Turkije op dat moment een niet-natuurlijke oorzaak hadden. 

De tweede Facebookfoto is ook niet op Hawaï genomen. Die foto is terug te vinden in een factcheck van Snopes uit januari 2018. Snopes ontkrachtte toen dat de claim dat de Amerikaanse staat Michigan door een energiewapen zou getroffen zijn. 

Een van de vreemde beelden die de factcheckers toen onderzochten is de foto die nu ook gebruikt wordt, als zijnde op Hawaï. Deze foto staat al minstens sinds 17 januari 2018 online. Ze zou tonen hoe een olieraffinaderij een gecontroleerde verbranding uitvoerde in Michigan, waarbij het vreemde effect van de pilaar in de lucht gecreëerd wordt door het koude weer. Hoe dan ook heeft de foto niets te maken met de branden op Hawaï in augustus 2023. 

Energiewapens en Hawaï

De derde Facebookfoto is terug te vinden in een militair artikel uit 2007 en toont de Boeing YAL-1. Dit was een testvliegtuig van het Amerikaanse leger om de mogelijkheid te onderzoeken om afgevuurde raketten met behulp van laser tegen te houden. Het werd gebouwd in 2002 en deed dienst tot 2010, waarna het programma geschrapt werd. Het vliegtuig, waarvan er maar een in zijn soort was, werd ontmanteld in 2014. 

Dat wil niet zeggen dat het Amerikaanse leger (of legers van andere landen) niet meer bezig is met de ontwikkeling van laserwapens (of "directed-energy weapons"), zoals blijkt uit dit artikel uit augustus 2023. De technologie lijkt nog met kinderziektes te kampen, hoewel het bij militaire spitstechnologie nooit honderd procent zeker is wat wel en niet geweten is. 

Na het uitbreken van de verwoestende branden op Hawaï doken snel geruchten op dat deze veroorzaakt werden door dergelijke laserwapens. Er is echter geen enkele bewijs dat deze claim ondersteunt en elk beeldbewijs blijkt bij nadere inspectie nepnieuws, zoals ook blijkt uit meerdere factchecks die Deutsche Presse-Agentur (dpa) al over het onderwerp schreef. 

(Stand van zaken: 30.08.2023)