Video uit context gehaald

Obama sprak over potentiële oplossingen voor desinformatie

04.08.2023, 16:28 (CEST)

Hoe korter, hoe krachtig is het devies van sociale media. Maar wanneer daardoor een uitspraak uit context gehaald en fout begrepen wordt, schieten we met 'kort en krachtig' weinig op.

Als je maar genoeg desinformatie en complottheorieën verspreidt, en er voor zorgt dat burgers hun vertrouwen verliezen, win je het spel. Dat lijkt Barack Obama te zeggen in deze korte video. Geeft hij hier een betoog hoe je de bevolking er het beste onder kunt krijgen? Een online Facebookgebruiker heeft naar aanleiding van de video in ieder geval "geen woorden voor dit misbaksel". Maar, geeft deze video wel de ware bedoeling achter de woorden van Obama weer?

Beoordeling

Nee, de video is uit haar context gehaald. In de volledige toespraak gaat Obama uitgebreid in op de gevaren die sociale media en het internet kunnen vormen voor de democratie. Het verspreiden van desinformatie moet daarom juist tegengegaan worden, vindt Obama.

Feiten

Door de googelen naar "speech Obama" en "Stanford Cyber Policy Center" (wat boven in de video te zien is), is de hele toespraak van Obama terug te vinden (ook in schrift). Deze hield hij op 21 april 2022 tijdens een symposium van de Stanford Universiteit. Het Cyber Policy Center is een onderzoekscentrum van de universiteit dat interdisciplinair onderzoek doet naar onder andere technologie, beleid, democratie en geopolitiek.

Het fragment dat op sociale media rondgaat, is op minuut 31:11 terug te vinden en houdt bij minuut 31:51 weer op. Hierdoor lijkt het alsof Obama een betoog geeft voor het verspreiden van desinformatie om de bevolking eronder te houden.

Niets is minder waar: in werkelijkheid verwijst hij, in de zin voor het begin van het fragment, naar Poetin en Steve Bannon. Mensen, die volgens Obama begrijpen dat je met een overvloed aan twijfelachtige informatie de democratie kunt beschadigen. Zo werden de Amerikaanse verkiezingen in 2016 door Russische trollen beïnvloed, aldus de oud-president.

Regulering online platformen

Wie de hele speech terugkijkt of leest zal zien dat Obama reflecteert op de rol die het internet en sociale media in onze levens zijn gaan spelen. Versplintering van het medialandschap, de 'bubbels' waarin iedereen leeft en toename van desinformatie hebben een negatieve invloed op het functioneren van onze democratie. En dat is kwalijk, vindt Obama.

Vervolgens is de oud-president wel positief dat er oplossingen te vinden zijn om de maatschappelijke polarisatie, veroorzaakt door het internet, tegen te gaan. Hij spoort beleidsmakers aan na te denken over mogelijke reguleringen van online platformen, waarbij de vrijheid van meningsuiting wel gewaarborgd moet blijven.

Kortom: Obama propageert op geen enkele manier dat het verspreiden van desinformatie en complottheorieën een goede manier is om controle over de bevolking te krijgen.

(Stand van zaken: 03.08.2023)

Links

Gearchiveerde Facebookpost, gearchiveerde video

Toespraak Obama bij Stanford (gearchiveerd)

Volledige toespraak Obama YouTube (gearchiveerd, video gearchiveerd)

Over de Cyber Policy Centre (gearchiveerd)

Over Steve Bannon (gearchiveerd)

Transcript toespraak Obama (gearchiveerd)

Over dpa-factchecks

Deze factcheck is geschreven in het kader van het Third Party Fact Checking-programma van Facebook/Meta. Meer informatie over dit initiatief vindt u hier.

Uitleg van Facebook/Meta over de omgang met accounts die onjuiste informatie verspreiden, vindt u hier.

Inhoudelijke aan- of opmerkingen kan u sturen naar factcheck-netherlands@dpa.com met een link naar de desbetreffende Facebookpost. Gelieve hiervoor de juiste sjablonen te gebruiken. Richtlijnen voor bezwaren vindt u hier.