Online phishing

Zielig verhaal over gewonde hond is eigenlijk oplichterij

01.08.2023, 07:56 (CEST)

Een vrouw die zich ontfermt over een gewonde hond lijkt op het eerste gezicht een nobele daad te verrichten. Bij nadere inspectie blijkt dat de hond niet echt in nood is: het gaat om online phishing.

Een dier in nood: veel mensen vinden het moeilijk om daarvan weg te kijken. Zo is ook het geval bij een verhaal dat wordt gedeeld op Facebook in Nederland. Het bericht gaat over een gewonde en verloren hond die werd aangereden door een auto en die door iemand zou worden opgevangen totdat hij weer herenigd kan worden met zijn familie. Een ontroerend verhaal moest het echt zijn, maar dat is het niet.

Beoordeling

Het gaat hier om online oplichterij, ookwel phishing. Hetzelfde bericht circuleert in verschillende talen en landen met hetzelfde zielige maar neppe verhaal.

Feiten

Door op Facebook te zoeken met de exacte tekst die in de post wordt gebruikt is dezelfde post terug te vinden, met één cruciaal verschil. De locatie is anders. Waar in de eerste post de gewonde hond zich in Nederweert bevindt, is dat in een andere post in '#handel'. Dit bericht werd gepost in een handelsgroep in Den Haag door dezelfde Facebookgebruiker.

Dat is al een grote indicatie dat hier iets niet pluis is en dat het hier om online oplichting gaat. Exact hetzelfde bericht met dezelfde foto circuleert ook in andere landen en talen, zoals in de VS, Canada, Frankrijk, België en het Verenigd Koninkrijk. Daar ging het zelfs zo viraal dat het vorige maand de lokale krant in Worcester haalde.

De Franse factcheckers van 20 Minutes schreven ook al een factcheck over hetzelfde soort posts, maar dan met foto's van een andere gewonde hond. Eens de post voldoende gedeeld is, wordt de inhoud ervan gewijzigd, vaak met de belofte dat er geld of een andere beloning te winnen valt.

Dat is ook het geval met een Frans voorbeeld van dit verhaal: vorige week stond het trieste verhaal van de gewonde hond er nog, nu kan men zogezegd makkelijk 150 euro winnen. Het lijkt erop dat het laatste bericht veel gedeeld werd, maar dat was dan ook de reactie op het foute dierenverhaal.

Zulke berichten kunnen makkelijk massaal worden geplaatst met behulp van bots, waar dan enkel de plaatsnaam veranderd wordt. Dat laatste leidt soms tot onzinnige resultaten. Het blijft dus opletten geblazen met phishing op sociale media.

(Stand van zaken: 31.07.2023)

Links

Facebookpost I en II (I en II gearchiveerd)

Belgisch voorbeeld en Frans voorbeeld gearchiveerd met hond en phishing

Amerikaanse en Canadese Facebookposts die oplichting aangeven (hier en hier gearchiveerd)

Artikel Worcester News (gearchiveerd)

Factcheck 20 Minutes over dit soort online oplichting (gearchiveerd)

Bots bij Meta for Developers (gearchiveerd)

Consumentenbond over phishing (gearchiveerd)

Over dpa-factchecks

Deze factcheck is geschreven in het kader van het Third Party Fact Checking-programma van Facebook/Meta. Meer informatie over dit initiatief vindt u hier.

Uitleg van Facebook/Meta over de omgang met accounts die onjuiste informatie verspreiden, vindt u hier.

Inhoudelijke aan- of opmerkingen kan u sturen naar factcheck-netherlands@dpa.com met een link naar de desbetreffende Facebookpost. Gelieve hiervoor de juiste sjablonen te gebruiken. Richtlijnen voor bezwaren vindt u hier.