Gemanipuleerde beelden

Anti-Zelenskyspandoek in New York bestond enkel digitaal

04.07.2023, 12:40 (CEST)

Met voortschrijdende technologie wordt het steeds moeilijker om gemanipuleerde beelden van authentieke beelden te onderscheiden. Soms kan de context van een video echter al veel ophelderen.

Heeft er iemand in New York op nogal opzichtige wijze stelling ingenomen tegen de Oekraïense president Zelensky? Op Facebook en Twitter wordt een video gedeeld van een spandoek in New York waar "No Zelensky, no war" in het groot te lezen is. Is Zelensky niet populair in New York, of ligt de waarheid toch anders? 

Beoordeling

De beelden zijn gemanipuleerd. In de originele video op Youtube is het spandoek met de leuze over Zelensky niet te zien. 

Feiten

De beelden tonen het kruispunt van Fifth Avenue en East 57 street in New York, waar de bekende juwelier Tiffany & Co gevestigd is. Het is op het gebouw van die winkel dat het spandoek zogezegd te zien is. Op een Google Street View-opname van juni 2022 zijn de blauwe stellingen op de straathoek te herkennen die ook in de video zitten. 

Toen er op 29 juni 2023 brand uitbrak in Tiffany & Co, was dit groot nieuws, waarover verschillende media berichtten. Zo zijn bij New York Post en op Youtube foto's en video's van het incident te vinden. Wat blijkt? Daarop zijn de stellingen niet meer te zien.

Reuters berichtte in april over de heropening van de juwelier na werkzaamheden. De stellingen zijn dus ergens tussen juni 2022 en april 2023 verwijderd. In ieder geval stonden ze er niet meer op 29 juni 2023. Als de video met het Zelensky-spandoek op sociale media op 2 juli 2023 gedateerd wordt, klopt er dus iets niet. 

Details

Op Google Street View is het mogelijk om vroegere opnames te bekijken, en in juni 2019 is te zien dat de blauwe stellingen nog niet tegen het gebouw van Tiffany & Co staan. Ook is het zebrapad, waarover de vrouw met hond wandelt in de video, niet te zien. De opnames moeten dus na dat moment gemaakt zijn. 

Wel is het Louis Vuitton-gebouw, dat tegenover Tiffany & co staat, in juni 2019 wit zoals in de video. In augustus 2021, wanneer de stellingen al tegen het gebouw van Tiffany & Co staan, is het Louis Vuitton-gebouw blauw en geel gekleurd. 

Een opvallend detail zijn de verkeerslichten boven het kruispunt. In de video zitten deze in een zwarte behuizing. In juni 2019 hingen ze nog niet boven het kruispunt, en in augustus 2021 en juni 2022 zaten ze in een gele behuizing. In de Youtubevideo over de brand in juni 2023 is achter de presentatrice te zien dat de behuizing ook daar geel is. De video moet dus van voor de gele behuizing en voor augustus 2021 zijn. 

Op de video die gedeeld wordt, is rond seconde vijf te zien dat aan de andere kant van de hoek van het Zelensky-spandoek een affiche hangt met twee zwarte vlakken, verbonden met een ketting. Zoeken op dat beeld leidt naar een artikel over de renovaties bij Tiffany & Co met een foto die in juli 2021 is genomen en waar het doek met zwarte vlakken te zien is.

Een aantal details zijn opvallend: de verkeerslichten hebben een zwarte behuizing en het Louis Vuitton-gebouw is wit gekleurd. Ook zijn boven de spandoek met het model nog een tweetal verdiepingen zichtbaar, net als in de video boven het Zelensky-spandoek. Op andere beelden is het spandoek met model over de gehele gevel gespannen. Juli 2021 lijkt dus een goed tijdskader voor de opname van de video die rondgaat op sociale media.

Youtubevideo

Met die informatie valt op Youtube een video van een wandeling in New York te vinden, online geplaatst op 15 juli 2021. De wandeling passeert ook het kruispunt met de Tiffany & Co-winkel rond 1:06. Vele details (verkeerslichten, Louis-Vuitton-winkel, spandoeken) lijken te kloppen. Meer zelfs, alle details lijken te kloppen. 

De vrouw met zwarte jurk en hondje steekt ook hier de straat over, net als de vrouwen met rode en witte rugzak. Ook de zwarte auto die met de voorste wielen over de witte streep aan het zebrapad staat op seconde 3, is hier te zien.

De video op sociale media is dan ook gewoonweg geknipt uit deze Youtubevideo. Slechts één detail verschilt: van een spandoek over Zelensky en de oorlog is in de Youtubevideo (die van voor de oorlog in Oekraïne dateert) geen sprake. Daar hangt namelijk het spandoek met het model. Dat aspect van de video is dus digitaal gemanipuleerd om te doen lijken of een anti-Zelenskyspandoek in New York te zien was, terwijl het er in werkelijkheid nooit gehangen heeft. 

(Stand van zaken: 04.07.2023)

Links

Gearchiveerde video

Facebook- en Twitterbericht (gearchiveerd hier en hier)

Kruispunt 5th Avenue & East 57th street (gearchiveerd)

Tiffany & co (gearchiveerd)

Street View juni 2022, augustus 2021 en juni 2019 (gearchiveerd hier, hier en hier)

Artikel NY Post over brand (gearchiveerd)

CBS News over brand (gearchiveerd)

Artikel Reuters (gearchiveerd)

Vroegere opnames Google Street View (gearchiveerd)

Artikel New York Yimby (gearchiveerd, gearchiveerde foto)

Artikel Wren Agency (gearchiveerd, gearchiveerde foto)

Youtubevideo wandeling juli 2021 (gearchiveerd)

Over dpa-factchecks

Deze factcheck is geschreven in het kader van het Third Party Fact Checking-programma van Facebook/Meta. Meer informatie over dit initiatief vindt u hier.

Uitleg van Facebook/Meta over de omgang met accounts die onjuiste informatie verspreiden, vindt u hier.

Inhoudelijke aan- of opmerkingen kan u sturen naar factcheck-netherlands@dpa.com met een link naar de desbetreffende Facebookpost. Gelieve hiervoor de juiste sjablonen te gebruiken. Richtlijnen voor bezwaren vindt u hier.