Verkeerde context

Foto van medicijnen die nodig waren voor krijgen van baby

28.06.2023, 18:38 (CEST)

Artsen kunnen steeds meer om mensen met een vruchtbaarheidsprobleem en kinderwens te helpen. Bij dat traject hoort een stapel medicatie, maar een foto wordt online van verkeerde context voorzien.

"Dit gaat er in kids tegenwoordig," schrijft een Twittergebruiker in een bericht dat al bijna 230 duizend keer werd bekeken. Bij de tekst staat een foto van een baby met allerlei medicatie en spuiten om zich heen. In een tweede tweet deelt de sociale mediagebruiker een schema met vaccinaties voor kinderen. Het bericht verspreidt zich ook op Facebook (hier, hier en hier). Maar de medicatie op de foto is niet bedoeld voor het kind.

Beoordeling

De foto toont medicatie die nodig was om de baby op de foto te verwekken en op de wereld te zetten. Het zijn dus geen medicijnen die het kind zelf krijgt, laat staan dat het medicijnen of vaccinaties zijn die kinderen standaard krijgen.

Feiten

Door een aantal van de verpakkingen in de foto te achterhalen, is te concluderen dat in ieder geval niet alle medicatie op de foto iets met vaccinaties te maken hebben, zoals sommige berichten online insinueren.

De tekst op de verpakkingen is voor het grootste deel onleesbaar en online is geen foto te vinden in een hogere resolutie. Toch wist Deutsche Presse-Agentur (dpa) drie van de verpakkingen te achterhalen.

Op één van de verpakkingen onderin is wel te lezen wat het is: Uroday. Dit is een antibioticum dat kan worden gebruikt bij blaasontstekingen.

Op een andere verpakking, links op de onderste helft van de foto, is Arabische tekst te zien. Dit geeft een aanwijzing over de herkomst van de foto en zorgt er voor dat ook dit medicijn te achterhalen is. Het gaat om Megamox, ook een antibioticum. Megamox kan bij verschillende diagnoses worden gebruikt, maar ook na abortussen en bevallingen.

Als derde is ook een andere doos in het midden onderin te achterhalen. Dit is het supplement Osteovitam Plus Effervescent. In een Excel-document met een overzicht van alle medicatie van fabrikant BioActiveT is te lezen dat het bruistabletten zijn die calcium en vitamine D3 bevatten. Calcium is belangrijk voor de stevigheid van botten en je gebit. Vitamine D helpt bij de opname van calcium.

Fertiliteitstraject

De gedeelde foto doet denken aan een fotoconcept dat vaker wordt gebruikt door mensen die via een fertiliteitstraject (IVF) ouders zijn geworden. Er zijn online meer foto’s te vinden van baby’s die worden omringd door spuiten en/of medicatie die nodig waren om het kind in kwestie op de wereld te zetten.

Het ligt dus in de lijn van verwachting dat ook de foto die nu online rondgaat, in die context werd gedeeld. Dat blijkt inderdaad te kloppen. De Vlaamse omroep VRT wist de foto te herleiden naar Irak. Het beeld is samen met nog twee andere te zien in Facebookposts op pagina’s van BMC TV en Baghdad Model in januari 2020. In beide berichten staat dat de foto’s werden gedeeld door iemand uit de Noord-Irakese stad Kirkoek: "Na al deze behandelingen zegende God mij met dit mooie meisje," zou er volgens Baghdad Model bij zijn geschreven door de ouder van de baby.

Vaccinaties voor kinderen

De foto wordt dus onterecht gebruikt in de context van vaccinaties voor kinderen, zoals bijvoorbeeld de website Dissident.One ook in mei van dit jaar deed. Ook internationaal gaat deze bewering al langer rond, blijkt uit een Estische factcheck uit februari 2021.

In Nederland is het vaccineren van kinderen niet verplicht, maar wel aangeraden. Na toestemming van de ouders of voogd krijgt een baby volgens het Rijksvaccinatieprogramma in de eerste 14 maanden 8 inentingen. Tussen de leeftijd van 14 maanden en 14 jaar komen daar nog 6 prikken bij. Bij die 14 prikken in totaal zitten ook herhaaldosissen van hetzelfde vaccin, dat is bij sommige vaccins nodig voor optimale effectiviteit.

Los van de vaccins uit het Rijksvaccinatieprogramma bestaan ook nog de coronavaccinatie en de griepprik, maar die laatste is alleen voor een specifieke doelgroep. Ook met deze twee preventiemiddelen erbij komt het aantal vaccins dat "in een kind gaat" bij lange na niet op de 80 spuiten die op de foto met de baby te tellen zijn. Ook in Irak niet.

(Stand van zaken: 28.06.2023)

Links


Twitterbericht (gearchiveerd)

Facebookberichten I, II en III (gearchiveerd hier, hier en hier)

Uroday, Megamox en Osteovitam (gearchiveerd hier, hier en hier)

Over Osteovitam (gearchiveerd)

Over calcium (gearchiveerd)

Foto's fertiliteitstrajecten (gearchiveerd)

VRT factcheck (gearchiveerd)

Foto bij BMC en Baghdad Model (gearchiveerd hier en hier)

Factcheck uit Estland (gearchiveerd)

Over vaccineren Nederland (gearchiveerd)

Over vaccinaties voor baby's (gearchiveerd)

Volledig vaccinatietraject kinderen (gearchiveerd)

Over griepprik (gearchiveerd)

Vaccinatieschema Irak (gearchiveerd)

Over dpa-factchecks

Deze factcheck is geschreven in het kader van het Third Party Fact Checking-programma van Facebook/Meta. Meer informatie over dit initiatief vindt u hier.

Uitleg van Facebook/Meta over de omgang met accounts die onjuiste informatie verspreiden, vindt u hier.

Inhoudelijke aan- of opmerkingen kan u sturen naar factcheck-netherlands@dpa.com met een link naar de desbetreffende Facebookpost. Gelieve hiervoor de juiste sjablonen te gebruiken. Richtlijnen voor bezwaren vindt u hier.