Hoorzitting oorsprong coronavirus doet in VS stof opwaaien

Volgens een tweet zou in een video de directeur van het CDC (Center for Disease Control and Prevention) te zien zijn, die toegeeft dat Anthony Fauci - het gezicht van het coronabeleid in de VS - het coronavirus in een Chinees lab creëerde. Fauci zou dat ook nog met Amerikaans belastinggeld hebben gefinancierd. Hij zou volgens de tweet dus medeplichtig zijn aan 7,7 miljoen doden. Dezelfde claim is overgenomen op Nederlandstalige sociale media, met een ingekorte video. Klopt er iets van de zorgwekkende aantijgingen jegens Fauci? En wat is de grotere context van het videofragment?

Beoordeling

Voormalig CDC-directeur Robert Redfield deed deze uitspraken niet. Redfield is er wel van overtuigd dat het coronavirus door de mens gemaakt en uit een lab gelekt is, maar zegt niet dat Fauci persoonlijk hiervoor verantwoordelijk zou zijn en hiervoor belastinggeld gebruikt zou hebben.

Feiten

Het fragment dat op sociale media gedeeld wordt, is afkomstig uit een hoorzitting van 8 maart 2023. Het was de eerste in een reeks openbare hoorzittingen van het Amerikaanse Congres, om feiten te verzamelen over de oorsprong van SARS-CoV-2, het type coronavirus dat COVID-19 veroorzaakt. Oud-directeur van het CDC Robert Redfield legde die dag zijn getuigenis af.

Getuigenis Redfield

In het fragment legt Redfield uit waarom hij gelooft dat het coronavirus door mensen is gemaakt, en wel aan de hand van 'gain-of-function' onderzoek. In deze vorm van medisch onderzoek worden in het lab virussen nog aanstekelijker gemaakt, om bepaalde virussoorten beter te begrijpen en bijvoorbeeld vaccins te kunnen ontwikkelen.

Volgens Redfield is het coronavirus in een lab in Wuhan gemaakt door gain-of-function onderzoek en vervolgens per ongeluk uit het lab ontsnapt (zie Redfields verklaring, bovenaan pagina 2).

Noch in het op sociale media gedeelde fragment, noch in de algehele hoorzitting, zegt Redfield echter dat dr. Fauci, immunoloog en adviseur van Trump en Biden tijdens de coronapandemie, het coronavirus creëerde op kosten van de Amerikaanse belastingbetaler.

Redfield zegt wel dat naar zijn weten het specifieke lab in Wuhan een subsidie ontving van het Amerikaanse National Institutes of Health (NIH). Dr. Fauci was directeur van een divisie binnen het NIH dat onderzoek doet naar infectieziektes.

Over deze geldstromen gaan al langere tijd verhalen rond. De NIH zelf ontkent dat ze gain-of-function onderzoek in Wuhan heeft gefinancierd. Meer daarover lees je in deze factcheck van FactCheck.org.

Robert Redfield gaf dus niet toe dat Fauci corona creëerde in een Chinees lab. Dat Fauci medeplichtig zou zijn voor 7,7 miljoen doden is op basis van deze claim ongefundeerd en volledig uit de lucht gegrepen. Het aantal gerapporteerde coronadoden wereldwijd ligt volgens de WHO op het moment overigens op bijna 6,9 miljoen.

Hoorzitting een politiek theater

In de VS is de discussie over de oorsprong van het coronavirus niet enkel een wetenschappelijke discussie. Recent lieten het hoofd van de FBI en het U.S. Energy Department weten dat zij het meest waarschijnlijke vinden dat het coronavirus uit een lab zou zijn gelekt. Wat hun precieze redenen daarvoor zijn, is onduidelijk.

De hoorzitting van 8 maart had volgens de commissie zelf als doel onpartijdig de oorsprong van het coronavirus in kaart te brengen. Verschillende media omschreven de hoorzitting echter als politiek geladen of politiek theater.

Omdat de Republikeinen de meerderheid hebben in het Huis van Afgevaardigden, mochten zij drie van de vier getuigen voor de hoorzitting uitnodigen. Deze getuigen waren allemaal voorstanders van de 'lab-leak-theory': de theorie dat het coronavirus door mensen is ontwikkeld en - per ongeluk of met opzet - uit een lab is gelekt.

De ondervraagden zijn dus niet per se representatief voor de huidige stand van kennis omtrent het ontstaan van het virus. Bovendien leggen zij getuigenissen af: gebaseerd op hun mening of interpretatie van data, die allen nog geen harde bewijzen vormen.

Nog geen ultiem bewijs

Het is interessant dat in de VS een dergelijke verhitte hoorzitting plaatsvond. Voor zowel de hypothese dat het virus door mensen is gemaakt, als de hypothese dat ze van dier op mens is overgesprongen is namelijk (nog) geen sluitend bewijs.

Vorige week bleek uit een analyse van de data van monsters, die in 2020 op de versmarkt in Wuhan zijn genomen, dat de monsters genetisch materiaal van het virus en ook het dna van de wasbeerhond bevatten. Dit zou spreken voor de theorie dat het virus van dier op mens overgebracht is, wat de meeste virologen voor aannemelijk houden. De analyse is echter geen direct bewijs dat de wasbeerhond de bron van het virus zou zijn.

Voor de theorie dat Fauci het coronavirus in een Chinees lab zou hebben gecreëerd, bestaat alvast helemaal geen bewijs.

(Stand van zaken: 23.03.2023)