Oekraïense oppositie verzette zich tegen deal met Rusland

Eieren vliegen in het rond, een man zit in een wurggreep en rake klappen worden uitgedeeld: klinkt als een actiefilm, maar volgens deze Facebookgebruiker lopen de gemoederen in het Oekraïense parlement "ondertussen" hoog op. Het klopt dat het tafereel in het Oekraïense parlement plaatsvondt. Maar, kijken we hier naar actuele beelden of tonen ze veel meer een stuk belangrijke recente geschiedenis?

Beoordeling

De beelden zijn op 27 april 2010 opgenomen in het Oekraïense parlement. De pro-Westerse oppositie protesteerde toen heftig tegen een nieuwe overeenkomst die de regering van Viktor Janoekovitsj met Rusland sloot.

Feiten

De beelden werden gemaakt op 27 april 2010 in het Oekraïense parlement en uitgezonden door de Oekraïense zender 5.ua, zoals linksonder en rechts aan het watermerk op de beelden te zien is. AFP maakte ter plekke foto's en daar zijn de wurggreep, de chaos in de zaal, en vliegende eieren te herkennen. Wat gebeurde er bijna dertien jaar geleden?

Overeenkomst Zwarte Zeevloot

De toenmalige Oekraïense nationalistische oppositie ging met rookbommen en eieren te keer in het parlement, toen het voorstel werd gestemd om de Russische marine tot 2042 toegang te verlenen tot een Oekraïense haven aan de Zwarte Zee. In ruil daarvoor zou Oekraïne Russisch gas met dertig procent korting kunnen kopen.

Dit was de eerste grote beslissing in het presidentschap van Viktor Janoekovitsj, die in februari 2010 was aangetreden. In tegenstelling tot zijn pro-Westerse voorganger Viktor Joesjtsjenko zocht Janoekovitsj juist weer toenadering tot Rusland. De Oekraïense nationalisten zagen de overeenkomst als een verraad aan de nationale belangen van hun land. "De Krim is van ons", riepen betogers buiten het parlement.

Vier jaar later, toen in maart 2014 Rusland de Krim annexeerde, zegde het Kremlin de contracten op. Toestemming van Oekraïne had Rusland niet meer nodig.

Maritieme basis

De maritieme basis op de Krim is voor Rusland van groot strategisch belang. Toen Oekraïne na het uiteenvallen van de Sovjet-Unie onafhankelijk werd - en de Krim dus Oekraïens grondgebied -, wilde Oekraïne in eerste instantie de Russen niet meer toelaten. Zie voor een uitgebreide geschiedenis over de Zwarte Zeevloot en de Krim dit artikel van Encyclopedia Britannica.

In 1997 werd volgende overeenkomst gesloten: Rusland zou twintig jaar de haven in Sebastopol mogen huren voor haar vloot, maar moest wel de grenzen van Oekraïne (inclusief de Krim) erkennen. Het was precies deze overeenkomst, die Janoekovitsj tot 2042 wilde verlengen en die op grote weerstand bij de Oekraïense nationalisten stootte.

(Stand van zaken: 7.2.2023)